Ramadan: post trwa przez 30 dni od wschodu do zachodu słońca. 11 kwietnia 2022. Trwa Ramadan. To bardzo ważny okres w islamie. Wyznawcy poszczą od wschodu słońca do jego zachodu. Przez ten czas nie jedzą ani nie piją zupełnie nic. Sprawdźcie na czym to polega. Anna Urbańska. Noclegi, Tanie Noclegi nad Morzem, Nocleg w Górach, nad Jeziorem – mapy E-Turysta. Ul. Wschodu Słońca - Mapa Szczecin, plan miasta, ulice w Szczecinie - E-turysta. Internetowa mapa miast i województw w całej Polsce. Szukasz planu miasta, ulicy, dzielnicy? Sprawdź nasze mapy. Wschód i zachód Słońca, długość dnia dzisiaj. Dziś jest : Sobota, 25 Listopada 2023. 329 dzień roku. Inne zapisy tej daty: 25-11-2023, 25 XI 2023 Poniższa tabela pokazuje dzisiejsze godziny wschodu i zachodu Słońca oraz długość dnia w różnych miastach w całej Polsce Wschodu i zachodu słońca w mieście Radomsko MeteoTrend.com - prognoza pogody w Twoim mieście i kraju. Wszelkie prawa zastrzeżone, 2009-2023 Polityka prywatności . Czas wschodu i zachodu słońca Szczegółowa tabela i grafika przedstawiająca czasy wschódu słońca i zachodu słońca. O której godzinie jest dziś ciemno i ile czasu zajmuje jej mrok po zachodzie słońca? Jaka jest dzisiaj długość dnia? Zakopane, Polska - Położenie słońca na niebie 30 lipca 2022 Wprowadź 3 lub więcej liter Czas: Trwanie: Świt astronomiczny 02:36 - 03:41 1 h 4 min. Świt żeglarski 03:41 - 04:31 50 min. Świt cywilny 04:31 - 05:09 38 min. Wschód słońca 05:09 Złota godzina 05:09 - 05:54 44 min. Zenit 12:46 Złota godzina 19:38 - 20:23 44 min. Zachód słońca 20:23 Zmierzch cywilny 20:23 - 21:02 38 min. Zmierzch żeglarski 21:02 - 21:52 50 min. Zmierzch astronomiczny 21:52 - 22:56 1 h 4 min. Długość dnia / nocy 30 lipca 2022 : Dzień (słońce nad horyzontem) 15 h 14 min. Zmierzch i noc (słońce pod horyzontem) 8 h 45 min. - w tym noc astronomiczna 3 h 39 min. W ciągu miesiąca lipca, zmienia się światło dzienne: - całkowity 59 min. * rano - słońce wschodzi później : 32 min. * wieczór - słońce zachodzi wcześniej: 27 min. * * W wyniku błędów zaokrąglania mogą wystąpić niewielkie rozbieżności w obliczeniach. Położenie słońca na niebie 30 lipca 2022 23:16 : Położenie Zmierzch astronomiczny Azymut 333° / Północny zachód Wysokość -18° Szerokość geograficzna 49° 18' Długość geograficzna 19° 54' O której godzinie robi się ciemno? 30 lipca słońce wschodzi o godzinie 05:09 i zachodzi o godzinie 20:23. Słońce to 15 h 14 min. nad horyzontem, światło dzienne. Świt astronomiczny zaczyna się o godzinie 02:36, wieczorne świt astronomiczny kończy się o godzinie 22:56, niebo jest zupełnie ciemne. Tabela czasów wschodu i zachodu słońca w 2022, Zakopane sty lyt mar kwi maj cze lip sie wrz paz lis gru 107:3515:5207:1116:3606:2217:2206:1719:1005:1819:5604:3920:3704:3820:4905:1220:2105:5619:2406:3918:1906:2816:1907:1315:44207:3515:5307:0916:3706:2017:2406:1519:1205:1619:5704:3820:3704:3920:4905:1320:1905:5719:2206:4118:1706:2916:1707:1515:43307:3515:5407:0816:3906:1817:2506:1319:1305:1419:5904:3720:3804:4020:4805:1420:1705:5919:1906:4218:1506:3116:1607:1615:43407:3515:5507:0716:4106:1617:2706:1019:1505:1320:0004:3720:3904:4020:4805:1620:1606:0019:1706:4418:1306:3216:1407:1715:43507:3415:5607:0516:4206:1417:2906:0819:1705:1120:0204:3620:4004:4120:4805:1720:1406:0219:1506:4518:1106:3416:1307:1815:42607:3415:5707:0416:4406:1217:3006:0619:1805:0920:0304:3620:4104:4220:4705:1920:1306:0319:1306:4718:0906:3616:1107:1915:42707:3415:5807:0216:4606:1017:3206:0419:2005:0820:0504:3520:4204:4320:4705:2020:1106:0419:1106:4818:0706:3716:0907:2115:42807:3315:5907:0016:4706:0817:3306:0219:2105:0620:0604:3520:4304:4420:4605:2120:0906:0619:0906:5018:0506:3916:0807:2215:41907:3316:0106:5916:4906:0617:3506:0019:2305:0520:0804:3420:4304:4420:4505:2320:0806:0719:0706:5118:0306:4116:0707:2315:411007:3216:0206:5716:5106:0317:3605:5819:2405:0320:0904:3420:4404:4520:4505:2420:0606:0919:0506:5318:0106:4216:0507:2415:411107:3216:0306:5516:5206:0117:3805:5619:2605:0220:1004:3420:4504:4620:4405:2620:0406:1019:0206:5417:5806:4416:0407:2515:411207:3116:0506:5416:5405:5917:4005:5419:2705:0020:1204:3420:4504:4720:4305:2720:0306:1219:0006:5617:5606:4516:0207:2615:411307:3116:0606:5216:5605:5717:4105:5219:2904:5920:1304:3420:4604:4820:4305:2820:0106:1318:5806:5817:5406:4716:0107:2715:411407:3016:0706:5016:5705:5517:4305:5019:3004:5720:1504:3320:4704:4920:4205:3019:5906:1518:5606:5917:5206:4816:0007:2715:411507:2916:0906:4916:5905:5317:4405:4819:3204:5620:1604:3320:4704:5020:4105:3119:5706:1618:5407:0117:5006:5015:5807:2815:411607:2916:1006:4717:0105:5117:4605:4619:3304:5520:1704:3320:4804:5220:4005:3319:5506:1718:5207:0217:4806:5215:5707:2915:421707:2816:1206:4517:0205:4917:4705:4419:3504:5420:1904:3320:4804:5320:3905:3419:5306:1918:5007:0417:4606:5315:5607:3015:421807:2716:1306:4317:0405:4717:4905:4219:3604:5220:2004:3320:4804:5420:3805:3619:5206:2018:4707:0517:4406:5515:5507:3015:421907:2616:1506:4117:0605:4417:5105:4019:3804:5120:2104:3420:4904:5520:3705:3719:5006:2218:4507:0717:4306:5615:5407:3115:422007:2516:1606:3917:0705:4217:5205:3819:3904:5020:2304:3420:4904:5620:3605:3919:4806:2318:4307:0817:4106:5815:5307:3215:432107:2416:1806:3817:0905:4017:5405:3619:4104:4920:2404:3420:4904:5720:3505:4019:4606:2518:4107:1017:3906:5915:5207:3215:432207:2316:1906:3617:1105:3817:5505:3419:4204:4820:2504:3420:4904:5920:3405:4119:4406:2618:3907:1217:3707:0115:5107:3315:442307:2216:2106:3417:1205:3617:5705:3219:4404:4620:2604:3420:4905:0020:3305:4319:4206:2818:3707:1317:3507:0215:5007:3315:442407:2116:2306:3217:1405:3417:5805:3019:4504:4520:2804:3520:5005:0120:3105:4419:4006:2918:3407:1517:3307:0415:4907:3415:452507:2016:2406:3017:1605:3218:0005:2919:4704:4420:2904:3520:5005:0220:3005:4619:3806:3118:3207:1617:3107:0515:4807:3415:462607:1916:2606:2817:1705:3018:0105:2719:4804:4320:3004:3620:5005:0420:2905:4719:3606:3218:3007:1817:2907:0715:4707:3415:462707:1716:2706:2617:1906:2719:0305:2519:5004:4320:3104:3620:5005:0520:2805:4919:3406:3318:2807:2017:2807:0815:4707:3415:472807:1616:2906:2417:2106:2519:0405:2319:5104:4220:3204:3620:5005:0620:2605:5019:3206:3518:2607:2117:2607:0915:4607:3515:482907:1516:3106:2319:0605:2119:5304:4120:3304:3720:4905:0820:2505:5219:3006:3618:2407:2317:2407:1115:4507:3515:493007:1416:3206:2119:0705:2019:5404:4020:3404:3820:4905:0920:2305:5319:2806:3818:2206:2416:2207:1215:4507:3515:493107:1216:3406:1919:0904:3920:3605:1020:2205:5419:2606:2616:2107:3515:50 Interaktywny wykres o czasach wschodu i zachodu słońca oraz długości dnia w ciągu roku 2022, Zakopane Dzień dzisiejszy Wschód słońca Zachód słońca Zmierzch cywilny : środek tarczy słonecznej nie więcej niż 6° poniżej horyzontu. Na początku porannego zmierzchu cywilnego, czyli końca wieczornego zmierzchu cywilnego, horyzont jest jasno określony. Zmierzch żeglarski środek tarczy słonecznej od 6 do 12° poniżej horyzontu. Horyzont jest nadal widoczny, a niejasne kontury lub obiekty naziemne mogą być rozróżnialne, ale nie szczegóły. Zmierzch astronomiczny – środek tarczy słonecznej od 12 do 18° poniżej horyzontu. Zmierzch astronomiczny, wieczorny zmierzch kończy się i zaczyna noc. Nie ma żadnego koloru na niebie podczas zmierzchu astronomicznego Wschód słońca: Słońce wschodzi, a geometryczny środek słońca znajduje się na horyzoncie. Zachód słońca: Słońce zachodzi, a geometryczny środek słońca znajduje się na horyzoncie. Adres do korespondencji: Archiwum Polskiego Atlasu EtnograficznegoWydział Sztuki i Nauk o EdukacjiBudynek Główny, s. Bielska 6243-400 Cieszyn Kontakt Deklaracja dostępności Serwis tworzony jest przez Uniwersytet Śląski przy współpracy Instytutu Archeologii i Etnologii PAN, Polskiego Instytutu Antropologii i Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego w ramach projektów: Polski Atlas Etnograficzny - opracowanie naukowe, elektroniczny katalog danych, publikacja zasobów w sieci Internet, etap I (0049/NPRH3/H11/82/2014), współfinansowanego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego ze środków Funduszu Nauki i Technologii Polskiej w ramach III edycji Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki (moduł projekty badawcze obejmujące badania naukowe dotyczące długofalowych prac dokumentacyjnych, edytorskich i badawczych o fundamentalnym znaczeniu dla dziedzictwa i kultury narodowej). Polski Atlas Etnograficzny - opracowanie naukowe, elektroniczny katalog danych, publikacja zasobów w sieci Internet, etap II (0068/NPRH8/H11/87/2019), współfinansowanego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach VIII edycji Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki (moduł: Dziedzictwo narodowe - projekty badawcze obejmujące badania naukowe dotyczące długofalowych prac dokumentacyjnych, edytorskich i badawczych o fundamentalnym znaczeniu dla dziedzictwa i kultury narodowej). Ciała niebieskie takie jak planety krążą wokół gwiazd – ruchem obiegowym. Z kolei gwiazdy obiegają centra galaktyki. Choć skutki tego ruchu są niewidoczne dla Ziemi, na co dzień odczuwamy skutki ruchu naszej planety wokół Słońca. Spis tematów (kliknij, aby przejść do wyboru tematów) Wszechświat i Ziemia III Ruch obiegowy Ziemi Ruchem obiegowym nazywamy ruch Ziemi wokół Słońca. Słowo „obieg” może się tu kojarzyć z ruchem po określonym torze, wokół jakiegoś centrum. 1. Cechy ruchu obiegowego Ziemia obiega słońce po orbicie w kształcie elipsy, której jednym z ognisk jest Słońce. Z tego powodu odległość Ziemi od Słońca zmienia się. Gdy Ziemia znajduje się najbliżej naszej gwiazdy – około 147 milionów kilometrów od niej. Ten dzień nazywamy peryhelium. Z kolei gdy odległość od Słońca rośnie do 152 mln kilometrów mówimy, że Ziemia jest w aphelium. Uśredniona prędkość, z jaką Ziemia obiega Słońce to 30 km/s. Różnica w odległości Ziemi od Słońca w czasie peryhelium i aphelium wynosi nieco ponad 3%, z tego powodu ma niewielkie znaczenie dla warunków życia na Ziemi. Położenie Ziemi w aphelium i peryhelium Źródło: Daty wystąpienia aphelium i peryhelium zmieniają się co roku. Peryhelium wypada co roku między 2 i 5 stycznia(np. w 2019 r. był to 3 stycznia), a aphelium między 3 a 7 lipca (np. w 2019 r. był to 5 lipca). By obiec Słońce Ziemia potrzebuje dokładnie 365 dni, 5 godzin, 48 minut i 46 sekund – jeden rok (zwrotnikowy zwany też słonecznym). Aby ułatwić organizację życia, przyjęto, że jeden rok będzie trwał dokładnie 365 dni, natomiast nadwyżkę co 4 lata dodaje się w postaci 1 dnia w postaci tak zwanego roku przestępnego – który trwa 366 dni. 2. Obserwacja ruchu obiegowego Ruch obiegowy Ziemi jest także zauważalny z powierzchni planety. Pozorna droga Słońca (po „okręgu wielkim”), którą porusza się po niebie, nazywa się ekliptyką. Oś Ziemi jest ustawiona względem płaszczyzny ekliptyki pod kątem 66°34′, z kolei płaszczyzna równika tworzy z płaszczyzną ekliptyki kat 23°26′. Oś obrotu Ziemi jest nachylona do prostej prostopadłej do orbity również pod kątem 23°26′. Nachylenie osi obrotu Ziemi względem płaszczyzny ekliptyki Źródło: Własna edycja na podstawie: Kolejne istotne pojęcie związane z obserwacją ruchu obiegowego Ziemi to sfera niebieska (sklepienie niebieskie). To złudzenie optyczne, widziane z powierzchni Ziemi, polegające na postrzeganiu widocznego fragmentu nieba jako kopuły, na której umieszczone są obiekty (gwiazdy). Cechą sfery niebieskiej jest postrzeganie gwiazd jako znajdujących się (wbrew rzeczywistości) w jednakowej odległości od obserwatora (dostrzegamy jedynie różnicę kątową względem naszego położenia). Sfera niebieska z punktu widzenia obserwatora na Ziemi Źródło: Własna edycja na podstawie: Obserwacja planety z poziomu Ziemi nierozerwalnie wiąże się także z pojęciami horyzontu i widnokręgu. Horyzont to okrąg na styku sfery niebieskiej i płaszczyzny, na której znajduje się obserwator. Z kolei widnokrąg ogranicza się do faktycznie obserwowanej części terenu (linia pozornego zetknięcia sfery niebieskiej z powierzchnią faktycznie obserwowanego terenu). Linia horyzontu i widnokręgu może się ze sobą pokrywać, jeżeli w punkcie obserwacji nie ma żadnych przeszkód terenowych. Horyzont i widnokrąg – porównanie z punktu widzenia obserwatora na plaży Źródło0 Opracowanie własne na podstawie: @ Ostatnim istotnym elementem obserwacji jest układ współrzędnych horyzontalnych (zwany też układem horyzontalnym). Istotą tego punktu obserwacji, jest obecność biegunów układu w postaci zenitu i nadiru, które znajdują się odpowiednio – pionowo nad oraz pod obserwatorem. Obserwacje w układzie horyzontalnym umożliwiają opisanie chwilowego położenia ciała niebieskiego – z punktu widzenia obserwatora. Układ współrzędnych horyzontalnych Źródło: Edycja własna na podstawie: 3. Skutki ruchu obiegowego Zmiana położenia Ziemi względem Słońca w ciągu roku powoduje zarówno bardzo poważne jak i mające charakter wyłącznie obserwacyjny skutki. Obejmują one liczne aspekty życia. Do głównych następstw ruchu obiegowego należą: Nierównomierne oświetlenie Ziemi w ciągu roku (zmiana wysokości Słońca nad horyzontem), a tym samym – zróżnicowana dostawa energii słonecznej, co z kolei powoduje istnienie stref klimatycznych Obszary położone w strefie międzyzwrotnikowej mają stale dużą dostawę energii (zawsze wysoki kąt padania promieni słonecznych – Słońce zawsze wysoko nad horyzontem), z kolei obszary umiarkowane i okołobiegunowe – znacznie niższą (Słońce raz wyżej, raz niżej nad horyzontem). Występowanie astronomicznych pór roku (nachylenie Osi Ziemi względem ekliptyki i zróżnicowanie położenie Ziemi względem Słońca w ciągu roku) W geografii przyjmuje się za początki kolejnych pór roku: 21 marca (wiosny), 22 czerwca (lata), 23 września (jesieni) oraz 22 grudnia (zimy), choć w rzeczywistości powinno to być o 1 dzień wcześniej. Zmiana miejsc wschodu i zachodu Słońca na widnokręgu W dniu równonocy wiosennej (21 marca) i jesiennej (23 września) Słońce na całej Ziemi wschodzi idealnie na wschodzie, a zachodzi idealnie na zachodzie. Latem (poza strefą Międzyzwrotnikową np. w Polsce) na półkuli północnej Słońca wschodzi bliżej północnego-wschodu, a zachodzi bliżej północnego-zachodu z kolei zimą wschodzi bliżej połduniowego-wschodu, a zachodzi bliżej południowego-zachodu. Na półkuli południowej odwrotnie. Zmiana długości dnia i nocy (dłuższa lub krótsza pozorna wędrówka Słońca nad horyzontem) oraz zjawisko dnia i nocy polarnej Idealnie 12-godzinny dzień występuje przez cały rok na równiku. Oddalanie się na północ i południe powoduje zmianę długości dnia i nocy. Dzień jest dłuższy latem, krótszy zimą. Poza kołem podbiegunowym północnym i południowym, występuje przez pewien czas (im bliżej bieguna tym dłuższy) zjawisko dnia i nocy polarnej czyli dnia o długości 24 godzin i nocy o długości 0 godzin. Pozorna zmiana położenia gwiazd na niebie Zmiana pozycji Ziemi względem Słońca powoduje zmianę położenia obserwowanych z Ziemi gwiazdozbiorów w ciągu roku. 4. Oświetlenie Ziemi w ciągu roku Oświetlenie Ziemi przez Słońce zmienia się każdego dnia. Jest to skutek nachylenia osi ziemskiej do płaszczyzny ekliptyki pod kątem 66°34′. Następstwami jest opisane wcześniej – występowanie pór roku czy stref klimatycznych. W toku obiegu Ziemi wokół Słońca, wyróżnia się kilka momentów określanych „przesileniami”. Oświetlenie Ziemi w trakcie ruchu obiegowego Źródło: Własna modyfikacja na podstawie: Istotą zmiany w oświetleniu jest występowanie trzech okresów: Przesilenie 22 czerwca (letniego dla półkuli północnej i zimowego dla półkuli południowej). Słońce góruje tego dnia pionowo nad zwrotnikiem raka – większe oświetlenie półkuli północnej, trwa dzień polarny na kole podbiegunowym północnym i noc polarna na kole podbiegunowym południowym. Przesilenie 22 grudnia (zimowe dla półkuli północnej i letnie dla półkuli południowej). Słońce góruje tego dnia pionowo nad zwrotnikiem koziorożca – większe oświetlenie półkuli południowej, trwa dzień polarny na kole podbiegunowym południowym i noc polarna na kole podbiegunowym północnym. Przesilenie 21 marca i 23 września (równonoc wiosenna i jesienna). Słońce góruje w tych dniach pionowo nad równikiem. Dzień na całej Ziemi trwa dokładnie 12 godzin. W tych dniach rozpoczynają się i kończą dni i noce polarne na biegunach. Długość trwania dnia w czasie przesileń Źródło: Własna modyfikacja na podstawie: Skutkiem takich zmian w rocznym oświetleniu Ziemi, jest powstanie trzech obszarów oświetlenia Ziemi: Strefa międzyzwrotnikowa (ograniczona Zwrotnikiem Raka – 23°26’N od północy i Zwrotnikiem Koziorożca – 23°26’S od południa). W tej strefie Słońce nad każdym punktem (za wyjątkiem samych zwrotników) góruje dwukrotnie pod kątem 90° i nigdy nie góruje pod kątem niższym niż 43°08′. Długość dnia waha się między 13,5 a 10,5 godziny. W tej sferze Słońce dostarcza największe ilości ciepła. Jedyną obserwowaną porą roku jest lato. Strefy umiarkowane – północna (ograniczona od południa Zwrotnikiem Raka – 23°26’N i granicą koła podbiegunowego północnego – 66°34’N od północy) oraz południowa (ograniczona od północy Zwrotnikiem Koziorożca – 23°26’S i granicą koła podbiegunowego południowego – 66°34’S od południa. Wysokość górowania Słońca maleje wraz z oddalaniem się w kierunku biegunów – od maksymalnie 90° do minimum – 0°. Długość dnia podlega największym wahaniom od 0 do nawet 24 godzin. Są to strefy o średniej wartości dostawy energii słonecznej, ponadto silnie zróżnicowanej w ciągu roku. Obserwujemy tutaj zjawisko typowych pór roku – lata, jesieni, wiosny i zimy. Strefy podbiegunowe – północna (od bieguna północnego do granicy północnego koła podbiegunowego na południu – 66°34’N) oraz południowa (od bieguna południowego do granicy południowego koła podbiegunowego na północy – 66°34’S). Słońce nigdy nie góruje wyżej niż pod kątem 23°26′, za to często w ogóle nie góruje (górowanie ujemne czyli równe 0°). Długość dnia może wynosić 0 godzin, ale też 24 godziny przez dłuższy okres czasu. Jest to strefa najmniejszej dostawy energii słonecznej, gdzie w zasadzie jedyną obserwowaną porą roku jest zima. W tej strefie obserwujemy zjawisko dnia i nocy polarnej – na biegunach trwają one naprzemiennie pół roku bez przerwy. Sfery oświetlenia Ziemi na mapie świata Źródło: Ze strefami oświetlenia Ziemi nierozerwalnie związane są różnice w dostawie energii Słonecznej, których konsekwencje dotyczą przede wszystkim klimatu. Aby zrozumieć to zjawisko, należy sobie wyobrazić, że jedna wiązka promieniowania słonecznego świecąca pod kątem 90° ma do oświetlenia (ogrzania) znacznie mniejszą powierzchnię, niż ta sama wiązka świecąca pod kątem np. 30°. Ponadto im wyższy kat padania tym większe pochłonięcie, a więc promienie padające pod kątem 90° zostaną w znacznie większym stopniu pochłonięte niż promienie padające np. pod kątem 30° (te zostaną w dużym stopniu odbite od powierzchni Ziemi). Porównanie obszaru, jaki musi oświetlić ta sama wiązka promieni pod różnymi kątami Źródło: Opracowanie własne – Krzysztof Grabias. W praktyce ilość ciepła dostarczanego przez Słońce pod kątem 90° jest dwukrotnie wyższa od tej dostarczanej pod kątem 30°. 5. Górowanie Słońca Górowanie Słońca to czas, kiedy Słońce znajduje się w najwyższym możliwym (danego dnia) punkcie nad horyzontem. Moment górowania nosi nazwę południa słonecznego i choć prawie nigdy nie pokrywa się z faktyczną godziną 12:00, to w zadaniach najczęściej przyjmuje się właśnie tą wartość. Każdego dnia wysokość górowania Słońca jest inna, co wynika z nachylenia osi Ziemi do płaszczyzny ekliptyki oraz z trwającego ruchu obiegowego. Umiejętność obliczania górowania Słońca jest jedną z matematycznych podstaw geografii. Całość oparta jest na systemie wzorów, które pozwalają podać wysokość górowania z dokładnością do stopni i minut, w dniach: 22 czerwca, 22 grudnia, 21 marca i 23 września dla dowolnego punktu na Ziemi. Wzory na górowanie Słońca w dowolnym miejscu na Ziemi Źródło: Opracowanie własne. Górowanie Słońca każdorazowo oblicza się uwzględniając szerokość geograficzną punktu (we wzorze zapisana jako φ) oraz położenie względem zwrotnika (23°26′). Wyjściem dla wzoru jest zawsze 90°, ponieważ jest to maksymalna możliwa wysokość górowania (pionowo nad punktem). Wzory różnią się między półkulą południową i północną, oraz między strefą międzyzwrotnikową i pozostałą częścią Ziemi. Ponadto za kołem podbiegunowym północnym i południowym wyniki mogą uzyskiwać wartość ujemną, co oznacza występowanie nocy polarnej (wtedy wysokość górowania podaje się jako 0° – brak górowania). Wzór zawsze składa się więc z trzech elementów: 90°, φ, 23°26′. Zmieniają się tylko znaki + i -. Wyjątkiem są daty 21 III i 23 IX – wtedy na całej Ziemi obowiązuje wzór 90° – φ, ponieważ występuje równonoc (dzień jest tej samej długości dla całej planety – Słońce świeci pionowo nad równikiem, więc nie uwzględnia się górowania nad zwrotnikiem czyli obecnych w pozostałych wzorach 23°26′). Istnieją specjalne tablice umożliwiające obliczenie górowania także w inne dni roku, niż daty przesileń, jednak wiedza ta ma charakter wąskospecjalistyczny. Przykładowe obliczenia górowania Słońca: Zadanie dotyczące obliczenia górowania Słońca może żądać podania wysokości górowania tylko w wybranym dniu, lub we wszystkich dniach przesileń. Poniżej obliczymy 6 przykładów dla każdego możliwego wariantu. Przykład treści zadania wygląda następująco: Oblicz wysokość górowania Słońca dla Warszawy (52°14’N) w dniu 21 marca. Obliczenia górowania Słońca dla 6 wybranych szerokości geograficznych Źródło: Opracowanie własne Aby uniknąć pomyłek, warto wyobrazić sobie, gdzie w danym momencie góruje Słońce. Obliczone kąty to w rzeczywistości także odległości kątowe po łuku od aktualnego miejsca Górowania Słońca pod kątem 90°. Pomyłki unikniemy także pamiętając, że kąt nigdy nie może być wyższy niż 90°, ani niższy od 0° (może się tak zdarzyć wyłącznie zimą na obszarach okołobiegunowych – górowanie wynosi wtedy 0° (ujemny wynik oznacza, że Słońce jest schowane za horyzontem przez całą dobę, a więc mamy noc polarną). Możliwe jest także zadanie zupełnie odwrotne, na przykład: Oblicz współrzędne geograficzne punktu na półkuli północnej, w którym Słońce góruje w dniu 22 VI pod kątem 41°12′. Odpowiedź: Korzystamy ze wzoru dla 22 VI półkuli północnej (lato). Kąt jest niższy niż 66°34′ więc chodzi o wzór dla umiarkowanych i podbiegunowych szerokości geograficznych: 90° – φ + 23°26′ = 41°12′ 90° + 23°26′ – 41°12′ = φ φ = 72°14′ Inny przykład: Oblicz współrzędne geograficzne punktu na półkuli południowej, w którym Słońce góruje w dniu 22 XII pod kątem 82°05′. Odpowiedź: Korzystamy ze wzoru dla 22 XII półkuli południowej (lato). Kąt jest wyższy niż 66°34′ więc chodzi o wzór dla strefy międzyzwrotnikowej: 90° + φ – 23°26′ = 82°05′ φ = 82°05′ + 23°26′ – 90° φ = 15°31′ 6. Ruch Słońca nad horyzontem Choć sam pozorny ruch Słońca nad horyzontem to skutek ruchu obrotowego Ziemi, to jednak zmiana przebiegu tej wędrówki nad danym punktem w ciągu roku, jest już skutkiem ruchu obiegowego. Wędrówki Słońca nad obszarami o różnych szerokościach geograficznych (kliknij aby powiększyć obraz) Źródło: Modyfikacja własna na podstawie: 7. Zaćmienie Słońce i zaćmienie Księżyca W wyniku niezwykle szczęśliwego zbiegu okoliczności, rozmiary księżyca i Słońca widzianych na niebie są niemal identyczne (mimo gigantycznej różnicy w rzeczywistości). W wyniku wzajemnego ruchu Ziemia-Księżyc-Słońce co najmniej kilka razy w roku dochodzi do sytuacji, gdy te ciała niebieskie znajdują się w jednej linii. Gdy Księżyc znajdzie się pomiędzy Ziemią i Słońcem, dochodzi do Zaćmienia Słońca. Księżyc całkowicie przesłania widok Słońca dla pasa o szerokości maksymalnie kilkuset kilometrów. Ponieważ przesłonięty obszar jest niewielki, zjawisko to rzadko obserwuje się w Polsce. Niekiedy widzimy je w postaci częściowego zaćmienia. Zaćmienie Słońca – mechanizm powstawania (kliknij, aby powiększyć) Źródło: Opracowanie własne: Dominika Szymczak Gdy Ziemia znajdzie się pomiędzy Słońcem i Księżycem, dochodzi do Zaćmienia Księżyca. Ziemia całkowicie lub częściowo przesłania Księżyc, ze względu na znacznie większe od niego rozmiary. Zjawisko jest częste i powszechnie obserwowane w dowolnym miejscu na Ziemi. Zaćmienie Księżyca – mechanizm powstawania (kliknij, aby powiększyć) Źródło: Opracowanie własne: Dominika Szymczak 1 lip 202205:13:33Wschód słońca21:36:49Zachód słońca13:25:11Zenit16:23:16Długość dnia04:28:28 - 22:21:54Zmierzch cywilny03:21:35 - 23:28:47Morski zmierzch01:00:01 - 01:00:01Brzask astronomiczny2 lip 202205:14:14Wschód słońca21:36:30Zachód słońca13:25:22Zenit16:22:16Długość dnia04:29:16 - 22:21:28Zmierzch cywilny03:22:43 - 23:28:02Morski zmierzch01:00:01 - 01:00:01Brzask astronomiczny3 lip 202205:14:58Wschód słońca21:36:09Zachód słońca13:25:33Zenit16:21:11Długość dnia04:30:07 - 22:21:00Zmierzch cywilny03:23:55 - 23:27:12Morski zmierzch01:00:01 - 01:00:01Brzask astronomiczny4 lip 202205:15:44Wschód słońca21:35:45Zachód słońca13:25:44Zenit16:20:01Długość dnia04:31:01 - 22:20:28Zmierzch cywilny03:25:11 - 23:26:17Morski zmierzch01:00:01 - 01:00:01Brzask astronomiczny5 lip 202205:16:32Wschód słońca21:35:17Zachód słońca13:25:55Zenit16:18:45Długość dnia04:31:57 - 22:19:52Zmierzch cywilny03:26:32 - 23:25:17Morski zmierzch01:00:01 - 01:00:01Brzask astronomiczny6 lip 202205:17:23Wschód słońca21:34:47Zachód słońca13:26:05Zenit16:17:24Długość dnia04:32:56 - 22:19:13Zmierzch cywilny03:27:56 - 23:24:13Morski zmierzch01:00:01 - 01:00:01Brzask astronomiczny7 lip 202205:18:15Wschód słońca21:34:14Zachód słońca13:26:15Zenit16:15:59Długość dnia04:33:58 - 22:18:31Zmierzch cywilny03:29:24 - 23:23:05Morski zmierzch01:00:01 - 01:00:01Brzask astronomiczny8 lip 202205:19:10Wschód słońca21:33:38Zachód słońca13:26:24Zenit16:14:28Długość dnia04:35:03 - 22:17:45Zmierzch cywilny03:30:56 - 23:21:52Morski zmierzch01:00:01 - 01:00:01Brzask astronomiczny9 lip 202205:20:07Wschód słońca21:32:59Zachód słońca13:26:33Zenit16:12:52Długość dnia04:36:09 - 22:16:57Zmierzch cywilny03:32:30 - 23:20:36Morski zmierzch01:00:01 - 01:00:01Brzask astronomiczny10 lip 202205:21:06Wschód słońca21:32:18Zachód słońca13:26:42Zenit16:11:12Długość dnia04:37:19 - 22:16:05Zmierzch cywilny03:34:08 - 23:19:15Morski zmierzch01:00:01 - 01:00:01Brzask astronomiczny11 lip 202205:22:06Wschód słońca21:31:33Zachód słońca13:26:50Zenit16:09:27Długość dnia04:38:30 - 22:15:09Zmierzch cywilny03:35:49 - 23:17:51Morski zmierzch01:00:01 - 01:00:01Brzask astronomiczny12 lip 202205:23:09Wschód słońca21:30:46Zachód słońca13:26:57Zenit16:07:37Długość dnia04:39:44 - 22:14:11Zmierzch cywilny03:37:32 - 23:16:23Morski zmierzch01:00:01 - 01:00:01Brzask astronomiczny13 lip 202205:24:13Wschód słońca21:29:56Zachód słońca13:27:05Zenit16:05:43Długość dnia04:40:59 - 22:13:10Zmierzch cywilny03:39:18 - 23:14:51Morski zmierzch01:00:01 - 01:00:01Brzask astronomiczny14 lip 202205:25:19Wschód słońca21:29:04Zachód słońca13:27:11Zenit16:03:45Długość dnia04:42:17 - 22:12:06Zmierzch cywilny03:41:06 - 23:13:16Morski zmierzch01:00:01 - 01:00:01Brzask astronomiczny15 lip 202205:26:27Wschód słońca21:28:09Zachód słońca13:27:18Zenit16:01:42Długość dnia04:43:37 - 22:10:59Zmierzch cywilny03:42:57 - 23:11:38Morski zmierzch01:00:01 - 01:00:01Brzask astronomiczny16 lip 202205:27:36Wschód słońca21:27:11Zachód słońca13:27:23Zenit15:59:35Długość dnia04:44:58 - 22:09:49Zmierzch cywilny03:44:50 - 23:09:57Morski zmierzch01:47:02 - 01:07:45Brzask astronomiczny17 lip 202205:28:47Wschód słońca21:26:10Zachód słońca13:27:29Zenit15:57:23Długość dnia04:46:21 - 22:08:36Zmierzch cywilny03:46:44 - 23:08:13Morski zmierzch01:57:09 - 00:57:48Brzask astronomiczny18 lip 202205:29:59Wschód słońca21:25:08Zachód słońca13:27:33Zenit15:55:09Długość dnia04:47:46 - 22:07:21Zmierzch cywilny03:48:40 - 23:06:27Morski zmierzch02:04:52 - 00:50:15Brzask astronomiczny19 lip 202205:31:13Wschód słońca21:24:02Zachód słońca13:27:38Zenit15:52:49Długość dnia04:49:12 - 22:06:03Zmierzch cywilny03:50:38 - 23:04:37Morski zmierzch02:11:27 - 00:43:48Brzask astronomiczny20 lip 202205:32:28Wschód słońca21:22:55Zachód słońca13:27:41Zenit15:50:27Długość dnia04:50:40 - 22:04:43Zmierzch cywilny03:52:37 - 23:02:45Morski zmierzch02:17:20 - 00:38:03Brzask astronomiczny21 lip 202205:33:44Wschód słońca21:21:45Zachód słońca13:27:44Zenit15:48:01Długość dnia04:52:09 - 22:03:20Zmierzch cywilny03:54:37 - 23:00:51Morski zmierzch02:22:44 - 00:32:45Brzask astronomiczny22 lip 202205:35:01Wschód słońca21:20:32Zachód słońca13:27:47Zenit15:45:31Długość dnia04:53:39 - 22:01:54Zmierzch cywilny03:56:39 - 22:58:55Morski zmierzch02:27:47 - 00:27:47Brzask astronomiczny23 lip 202205:36:20Wschód słońca21:19:18Zachód słońca13:27:49Zenit15:42:58Długość dnia04:55:11 - 22:00:27Zmierzch cywilny03:58:41 - 22:56:56Morski zmierzch02:32:33 - 00:23:04Brzask astronomiczny24 lip 202205:37:39Wschód słońca21:18:01Zachód słońca13:27:50Zenit15:40:22Długość dnia04:56:43 - 21:58:57Zmierzch cywilny04:00:45 - 22:54:55Morski zmierzch02:37:06 - 00:18:34Brzask astronomiczny25 lip 202205:39:00Wschód słońca21:16:42Zachód słońca13:27:51Zenit15:37:42Długość dnia04:58:17 - 21:57:24Zmierzch cywilny04:02:49 - 22:52:52Morski zmierzch02:41:27 - 00:14:14Brzask astronomiczny26 lip 202205:40:21Wschód słońca21:15:20Zachód słońca13:27:51Zenit15:34:59Długość dnia04:59:52 - 21:55:50Zmierzch cywilny04:04:54 - 22:50:48Morski zmierzch02:45:39 - 00:10:03Brzask astronomiczny27 lip 202205:41:44Wschód słońca21:13:57Zachód słońca13:27:50Zenit15:32:13Długość dnia05:01:27 - 21:54:14Zmierzch cywilny04:06:59 - 22:48:41Morski zmierzch02:49:43 - 00:05:58Brzask astronomiczny28 lip 202205:43:07Wschód słońca21:12:32Zachód słońca13:27:49Zenit15:29:25Długość dnia05:03:03 - 21:52:35Zmierzch cywilny04:09:05 - 22:46:33Morski zmierzch02:53:39 - 00:02:00Brzask astronomiczny29 lip 202205:44:31Wschód słońca21:11:04Zachód słońca13:27:48Zenit15:26:33Długość dnia05:04:41 - 21:50:55Zmierzch cywilny04:11:12 - 22:44:24Morski zmierzch02:57:29 - 23:58:07Brzask astronomiczny30 lip 202205:45:56Wschód słońca21:09:35Zachód słońca13:27:45Zenit15:23:39Długość dnia05:06:18 - 21:49:12Zmierzch cywilny04:13:18 - 22:42:13Morski zmierzch03:01:13 - 23:54:18Brzask astronomiczny31 lip 202205:47:21Wschód słońca21:08:04Zachód słońca13:27:42Zenit15:20:43Długość dnia05:07:57 - 21:47:28Zmierzch cywilny04:15:25 - 22:40:00Morski zmierzch03:04:51 - 23:50:34Brzask astronomiczny

mapa wschodu i zachodu słońca